6. mailako Matematika (I.)

Ikasi behar dena:

1. gaian
* Zenbaki arruntek zenbatzeko balio dute.
* Zenbaki arruntak batuketa modura deskonposa ditzakegu.
   Adibide bat:  278.543 = 200.000 + 70.000 + 8.000 + 500 + 40 + 3
* 18 zifrako zenbakien irakurketa eta deskonposizioa:

Honelaxe irakurtzen da: ehun eta hirurogeita hamasei mila bostehun eta hirurogeita zazpi bilioi bederatziehun eta hamabi mila zortziehun eta berrogeita zazpi milioi berrehun eta zortzi mila hirurehun eta laurogeita  hamaika.

* Hemezortzi zifra arteko zenbaki arruntak irakurtzeko, banatu egin behar dira hiru multzoko zifratan, eskuinetik hasita, eta hiru zifrako multzoen artean puntu bat idatzi. 

* Zenbakia eta zifra ezberdintzen jakin  behar da.

   Adibide bat:  812.745, sei zifrako zenbakia da.

* Oinarrizko eragiketak honelako 4 hauek dira: batuketa, kenketa, biderketa eta zatiketa. Haien arteko eragiketa konbinatuak ere egin daitezke.

* Batuketako gaiak batugaiak eta batura  (gehi ikurra ere) dira.

* Honako hauek dira batuketaren propietateak:

* Gogoratu kenketako gaiak kenkizuna, kentzailea eta kendura direla (ken ikurra ere ez ahaztu).

* Kenketako gaien arteko erlazioa eta kenketako egiaztatzea:

* Biderketaren gaiak biderkagaiak eta biderkadura dira (bider ikurrak ere bere garrantzia badu).

* Honako hauek dira biderketaren propietateak: trukatze-propietatea, elkartze-propietatea, elemento neutroa eta banatze-propietatea.

* Gogoratu zatiketako gaiak: zatikizuna, zatitzailea, zatidura eta hondarra.

* Zatiketako gaien arteko erlazioa:

   Zatiketa ondo eginda badago, honako hauek betetzen dira:    

Zatiketa osoa	zatikizuna = zatitzailea x zatidura + hondarra hondarra < zatitzailea
Zatiketa zehatza	zatikizuna = zatitzailea x zatidura

   Zatiketa guztietan hauxe betetzen da: zatikizuna = zatitzailea x zatidura + hondarra

* Aldakuntzak zatiketako gaietan:

   Zatikizuna eta zatitzailea zenbaki berberaz biderkatzen edo zatitzen baditugu, zatidura ez da  aldatzen.

* Eragiketa konbinatuetan, lehenik parentesien barneko eragiketak ebazten dira; ondoren, biderketak eta zatiketak; eta azkenik, batuketak eta kenketak.

    Behatu honako adibidea: